Ըստ Ե․ Լալայանի կողմից գրի առնված անեկդոտային մի պատմության, որը հղել են նաև մյուս հետազոտողները, մի կիրակի գյուղացիները հավաքվում են մելիքի դռանը, դատի համար, բայց Մելիք Փարամազը հրաժարվում է դուրս գալ։ Երբ գյուղացիները շատ են թախանձում մելիքը մերկ դուրս է գալիս և բարկանում, թե «հալավս (շապիկ) լուացալ էն, հալա չորացալ չի, հի՞նչ ըք զահլա տանըմ» (Լալայեան 1899, 14)։ Քննությունը ցույց է տվել, որ, հավանաբար, Մելիք-Փարամազյանները չեն եղել գավառապետ-մելիքներ, այլ եղել են շահի կողմից մելիքական աստիճան ստացած հարուստ գյուղապետ-կալվածատեր (Ղուլյան 2001, 26)։
Ճարտարապետական-հորինվածքային քննություն
Մելիք-Փարամազյանների ապարանքի վաղ շերտերը վերաբերում են առնվազն 18-րդ դարին։ Ապարանքի ավերակները համեմատաբար լավ են պահպանվել մինչև 1930-ական թթ., բայց գյուղի տեղափոխման ժամանակ համակառույցի հիմնական մասը քանդել ու քարերն օգտագործել են, իսկ կանգուն մնացած դարպասն ու դրան կից շինությունները պահպանվել են մինչև 60-ական թթ. (Ղուլյան 2001, 26, նկ․ 5): Ըստ Լիսիցյանի՝ ապարանքի հին մասում եղել են ետնամասերով ժայռի մեջ խորացող երեք քարաշեն գլխատներ՝ թաղակապ նախամուտքով, երկհարկանի, ընդարձակ, երկար ու թաղակապ սրահ-ընդունարանով՝ փոքրիկ լուսամուտներով ու գեղեցիկ ձևավորված բուխարիով, թաղակապ դահլիճից ու սյունազարդ կամարասրահից բաղկացած ախոռով, որոնք կառուցված էին լավ տաշած քարից, բավականին ճոխ ու խնամքով (Լիսիցյան 1969, 66): Նախնական կառույցը բաղկացած է եղել երկհարկանի, թաղակապ ու երկլանջ տանիքով ծածկված ընդունարանի երկրորդ երեսբաց վերնահարկից, սրա առաջին հարկի ճակատի աջակողմյան շարունակությունը կազմող քառասյուն կամարասրահից, լանջի մեջ խորացող ետնամասի շինությունից (Ղուլյան 2001, 27, նկ․ 6)։ Ուշագրավ է քառասյուն կամարասրահը, որի հատակը փոքր-ինչ բարձր է բակից, քառանիստ, միակտոր սյունաբներն ունեն պարզ հիմնասալ և սեղանաձև հատվածքի խոյակներ (Ղուլյան 2001, 27, նկ․ 7)։ Հետագայում կառույցը կրել է շինարարական մի շարք նորոգումներ:
