Աղբյուր Թևոսանց

Տեղադրությունը

Հուշարձանը գտնվում է Մարտունու շրջանի սահմանային Սոս գյուղի կենտրոնում՝ գլխավոր ճանապարհի եզրին ( նկ. 1)։

Պատմական ակնարկ

Գյուղի ամենամեծ աղբյուրն է։ Պահպանված արձանագրության համաձայն այն կառուցվել է 1902 թվականին (նկ. 2):

նկ. 1 Աղբյուրի ընդհանուր տեսքը, լուս. Մ. Վանյանի:

նկ. 2 Աղբյուրի արձանագրությունը, լուս․ Մ. Վանյանի:

Ճարտարապետական-հորինվածքային նկարագրություն

Հուշարձանը 19-20-րդ դարերում Արցախում կառուցված աղբյուրների տիպիկ օրինակ է`ներքևում նեղ և երկար նավն է, որի վրա բարձրանում է հուշապատը։ Այն ունի երկու ակ։  Երկարությունը՝ 8.8 մետր է, նավի լայնությունը՝ 0,6 մետր։ Կառուցված է սրբատաշ քարերով (նկ. 3):

Աղբյուրը խորհրդային տարիներին փոքր վերակառուցումների է ենթարկվել։ Արձանագրությունը հայտնում է. «Յիշատակ ծնողաց ի/ [մո]յ Յովսէփայ եւ Հռի[փ]սիմէի շինեաց ախ/[պյուրս] Միքայել Խնյովսէ[փ]/եանց 1902 թ.»։

նկ. 3 Աղբյուրի նավը, լուս․ ԱՀ ԿԳՄՍ նախարարության շտեմարանի:

Վիճակը պատերազմից առաջ, ընթացքում և պատերազմից հետո

Ինչպես պատերազմից առաջ, այնպես և դրանից հետո հուշարձանը կանգուն է և գործում է:

Աղբյուր Թևոսանց
Աղբյուր Թևոսանց
Սոս գյուղ
Արցախ