Հարավ գյուղի սբ․ Մեսրոպ եկեղեցին

Պատմական ակնարկ

Եկեղեցին կառուցվել է 18-րդ դարում, այնուհետև վերանորոգվել 19-րդ դարում։ Գյուղի և եկեղեցու վերաբերյալ տեղեկություններ են հասել Մակար Բարխուդարյանցի «Արցախ» աշխատությունից, որտեղ, ի թիվս այլ մանրամասների, նշվում է․ «Հարաւ գիւղ. հիմնուած է լեռնագօտու  հիւսիսային կողմում մի ձորակի աջ կողմի բարձրութեան վերայ, բնակիչք բնիկ, հողն բէկական և սակաւաբեր, բարեխառն օդն և կլիման, պատուական ջուրն, երկար կեանք 85 տարի, եկեղեցին սուրբ Մեսրոպ, քարուկիր, քահանայ մի» (Բարխուտարեանց 1895, 109)։

Ճարտարապետական – հորինվածքային քննություն

Ուղղանկյուն հատակագծով միանավ թաղակապ սրահ է, կառուցված տեղական կոպտատաշ քարերով և կրաշաղախով։ Սրբատաշ են միայն անկյունաքարերը, որմնասյուները, կամարաքարերը, դռների և լուսամուտների շրջանակները։ Թաղը հենվում է հյուսիսային և հարավային զույգ որմնասյուների և որմնակամարների վրա։ Դրսից պսակվում երկլանջ տանիքով:

Արևելքից կիսաշրջանաձև խորանն է, որին զուգահեռ երկու ավանդատներն են (նկ․ 2)։ Եկեղեցու հյուսիսային պատի խորշի մեջ՝ իր ավանդական տեղում, պահպանվել է մկրտության ավազանը (նկ․ 3)։ Խորանի կենտրոնական հատվածում, անմիջապես լուսամուտի տակ և հարավային պատին կան փոքրիկ որմնախորշեր, նախատեսված ծիսական իրերի պահպանության համար։

Գրականության ցանկ

1. Բարխուտարեանց  1895    -  Բարխուտարեանց Մ․, Արցախ, Բագու։