Աշանի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին

Ճարտարապետա - հորինվածքային քննություն

Ուղղանկյուն հատակագծով միանավ սրահ է, արևելյան կողմում կիսաշրջան խորանով և զույգ ավանդատներով (նկ․ 4)։ Կառուցված է տեղական կիսամշակ և անմշակ մոխրագույն քարով։ Եկեղեցու պատերի անկյունաքարերը, շքամուտքի և լուսամուտների եզրաքարերը և որմնասյուներն ու որմնակամարները սպիտակ կրաքարից են ու սրբատաշ։ Ունի 17,95 մետր երկարություն,  12,85 մետր լայնություն, 5,8 մետր բարձրություն։ Թաղը հենված է զույգ որմնակամարների վրա։ Հյուսիսային պատում, բեմին մոտ, ներկառուցված է սրբատաշ սալերով իրականացված ու պարանահյուս կամարերիզով պսակվող մկրտության ավազանը (նկ. 5): Ավազանի ստորին եզրասալը հարդարված է խաչաքանդակներով: Լուսավորվում է վեց փոքր լուսամուտներով։ Դրսից՝ հարավային պատի արևմտյան անկունում ագուցված է 12-13-րդ դարերի բեկորատված խաչքար (նկ. 6):

Խորհրդային տարիներին եկեղեցին օգտագործվել է որպես պահեստ։ 2011 թվականին վերանորոգվել է, որի ժամանակ էլ տեղադրվել է ոչ մեծ չափի մետաղյա կառուցվածքով զանգակատուն-ռոտոնդա, իսկ տանիքը թիթեղապատվել է։

Վիճակը պատերազմից առաջ, ընթացքում և հետո

2020 և 2023 թվականների ռազմական գործողությունների ժամանակ եկեղեցին չի վնասվել։ Հուշարձանի ներկայիս վիճակի մասին տեղեկություններ չկան։

 Գրականություն

1. Բարխուտարեանց 1895 - Բարխուտարեանց Մ․, Արցախ, Բագու։
2. Մկրտչյան Շ․, Լեռնային Ղարաբաղի պատմա-ճարտարապետական հուշարձանները, Երևան, 1985։