Պատմական ակնարկ
Մատուռի վերաբերյալ պատմական հիշատակումներ գրեթե չեն պահպանվել։ Ներկայիս պահպանված մատուռի շենքը հավանաբար կառուցվել է 19-րդ դարի սկզբներին։ Մակար Բարխուդարյանցն իր «Արցախ» աշխատության մեջ Վարդաձոր (Փիր-Ճամալ) գյուղին նվիրված հատվածում հիշատակում է այս ուխտատեղին՝ Ղոբա անունով։ Նա նշում է, որ այն բաղկացած է երկու մատուռից։ «Գիւղիս անդումն է այս անուն ուխտատեղին, այս է երկու փոքրիկ մատուռներ, որոց մէջ, ասում են աւանդաբար, թէ ամփոփուած են նահատակուած Փիրու և Ճամալի մարմիններն, վասն որոյ ուխտատեղի է յարգուած ո՛չ միայն հայերից, այլ և մահմետականներից» (Բարխուտարեանց 1895, 128)։
Բարխուդարյանցը նաև նշում է, որ ըստ ավանդության հարևան Նախիջևանիկ գյուղից հյուսիս գտնվող Նահատակուհի սրբատեղիում էլ ամփոփված է Փիրի և Ջամալի քույրը, որը ներկայումս գործող և վերակառուցված Նահատակ սրբատեղին է (Բարխուտարեանց 1895, 129)։
Հատկանշական է, որ այս սրբատեղին հռչակավոր ուխտատեղի է եղել ոչ միայն 19-րդ դարում, այլև շարունակել է ընդունել հարյուրավոր ուխտավորներ նաև Խորհրդային Միության գոյության ընթացքում։ Դա են վկայում նաև պատերին արված հիշատակագրությունները։
Ճարտարապետական – հորինվածքային քննություն
Ուղղանկյուն հատակագծով միանավ սրահ է, կառուցված տեղական կոպտատաշ կրաքարով և կրաշաղախով։ Սրբատաշ են միայն անկյունաքարերը (նկ․ 2, 3), մուտքի եզրաքարերն ու բարավորը, արևելյան լուսամուտի պարակալները:
