Ցոր գյուղի սբ․ Ամենափրկիչ եկեղեցին

Տեղադրություն

Եկեղեցին գտնվում է Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանի Ցոր գյուղում (Մկրտչյան 1985, 132): Գյուղը գտնվում է պատմական Ցորաբերդ ամրոցի հարավային ստորոտում (Բարխուտարեանց 1895, 43):

Պատմական ակնարկ

Եկեղեցու մասին պատմական տեղեկությունները բացակայում են: Նրա հակիրճ նկարագրությունը տալիս է Մակար Բարխուդարյանցը. «…եկեղեցին Ամենափրկիչ, կառուցեալ չորս սիւների վերայ, բարձրաշէն և գեղեցիկ, բեմի ժողովրդահայեաց ճակատն նրբաքանդակ նախշած, երկարութիւնն է 22 մ, լայնութիւնն 12 մ 35 սանթ., դռան ճակատակալ քարի վերայ արտաքուստ «Յիշատակ է Ն. թվ.», քահանայ մի…» (Բարխուտարեանց 1895, 43):

Ճարտարապետա-հորինվածքային նկարագրություն

Ցորի սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին գտնվում է գյուղի կենտրոնական մասում (նկ. 1): Շենքը եռանավ բազիլիկ է, չորս մույթերով, կիսաշրջան ավագ խորանով և կից ավանդատներով (նկ. 2):  Կառուցված է տեղական կոպտատաշ քարով, ունի փոքր լուսամուտներ: Եկեղեցու միակ մուտքը հարավային կողմից է (նկ. 3): Բարավորին պահպանվել է մեկ տող անընթեռնելի արձանագրություն( հմմտ. ԴՀՎ 1982, 186): Հիմք ընդունելով եկեղեցու հորինվածքային, ճարտարապետական լուծումները՝ այն թվագրվում է 18-19-րդ դարերով (Մկրտչյան 1985, 132): Եկեղեցին ներսից թաղածածկ է (նկ. 4), նրա միակ զարդարանքը բեմատակի հարուստ քանդակազարդ գոտին է (նկ. 5), որտեղ վերից վար կարդացվում է Գիրիքոր անունը  (ԴՀՎ 1982, 187):